Civielrechtelijke opties bij burenterreur

Civielrechtelijke opties bij burenterreur

Zembla heeft er de afgelopen jaren veel aandacht aan besteed: burenruzies. Uit onderzoek blijkt dat één op de drie Nederlanders last heeft van hun buren, dat burenruzies steeds vaker escaleren en dat een half miljoen burgers van hun buren zoveel hinder ervaart dat hun dagelijks leven daar ernstig onder lijdt.

Dat burenruzies vaker escaleren is ook te merken in de juridische praktijk. Veel burengeschillen worden voor een rechter uitgevochten en te zien is dat er sprake is van een toename van burengeschillen, waarbij buren elkaar echt het leven zuur maken (stelselmatig hinderen, intimideren, bedreigen, vernielingen en pesten). Burenterreur wordt dit ook wel genoemd en het blijkt dat het voor slachtoffers van burenterreur erg lastig is om van instanties als het OM, de politie en/of de gemeente hulp te krijgen. Vaak krijgen slachtoffers van burenterreur te horen dat dit soort zaken geen prioriteit hebben en dat zij voor dit soort burengeschillen beter naar de civiele rechter kunnen stappen (het is immers een burengeschil).  

Helaas is dit de werkelijkheid waarmee slachtoffers van burenterreur vaak te maken hebben. Een bekend voorbeeld is de zaak over het ‘Monster van Leersum’, waarbij de slachtoffers merkten dat hun zaak ten onrechte door de gemeente en de politie als een ‘burenruzie’ werd aangemerkt waarover een civiele rechter dient te oordelen. Dit is in mijn ogen een onjuist uitgangspunt omdat de acties waarmee slachtoffers van burenterreur geconfronteerd worden, vaak strafbaar zijn (zoals bedreiging, stalking, intimidatie, vernieling en pesten etc.), waartegen strafrechtelijk opgetreden zou moeten worden.

Dossieropbouw van groot belang!

Ik heb de afgelopen jaren enkele slachtoffers van burenterreur bijgestaan in civiele procedures. Het gaat dan om zaken waarbij de ene buur de andere buur dusdanig hindert dat er sprake is van een ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de andere buur. Dit is onrechtmatig in de zin van artikel 5:37 juncto 6:162 BW.

In de praktijk blijkt het zeer lastig om aan te tonen dat er sprake is van een ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer. Van groot belang is dat er genoeg bewijs ligt op basis waarvan een rechter kan concluderen dat de overlast veroorzakende buur een onrechtmatige daad begaat en schadeplichtig is. Het belangrijkste is dat er een goed dossier wordt opgebouwd. Hieronder enkele tips:

-              houd een dagboek bij: schrijf per dag gedetailleerd op waar de hinder (stalking, bedreiging, uitschelden, harde muziek draaien, hinderlijk staren etc.) uit bestaat. Dat het bijhouden van een dagboek in dit soort kwesties van belang is, blijkt onder andere uit een uitspraak van de rechtbank Midden – Nederland d.d. 24 januari 2018 (vindplaats: ECLI:NL:RBMNE:2018:318).

-              maak foto’s en filmpjes en voeg deze toe aan het dagboek: hang een camera op (gericht op het eigen erf) en probeer op die manier de hinder en het pestgedrag zo goed mogelijk vast te leggen. Neem gesprekken (bijvoorbeeld met je mobiel) op en probeer scheldpartijen/bedreigingen vast te leggen (film- en geluidsfragmenten kunnen als bewijsmateriaal in een civiele procedure worden gebruikt). Daarnaast heeft een camera in zekere zin ook een beschermende functie, aangezien de overlast veroorzakende buur in beginsel niet wil dat zijn acties met een camera worden vastgelegd.

-              laat derden verklaringen afleggen: hoe meer onafhankelijke verklaringen derden zoals buurtgenoten, vrienden, werklui, postbode etc. over het (hinderlijke) gedrag van de overlast veroorzakende buur afleggen, hoe beter dat in bewijstechnische zin is.

-              blijf structureel aangifte doen van elk strafbaar feit die jouw buur tegen jou pleegt. Geef daarbij specifiek aan dat het niet gaat om een klassieke burenruzie, maar om eenzijdig tegen jou gericht burenterreur (bestaande uit pesten, stalking, bedreiging, vernieling, intimidatie, lastigvallen op social media etc.).

-              blijf de overlast veroorzakende buurman schriftelijk verzoeken om met het hinderlijke gedrag te stoppen. Ook hier geldt, hoe meer correspondentie er ligt, hoe beter dat voor het dossier is.

-              blijf rustig en probeer het gedrag van de overlast veroorzakende buur te negeren. Hoe minder jou in dit soort zaken verweten kan worden, hoe beter dat (in juridische zin) is.

Civielrechtelijke opties

Indien kan worden aangetoond dat er sprake is van een ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer, dan zijn er mogelijkheden om met succes via een civielrechtelijke procedure: 

(a)          schade te verhalen (o.a. gederfd woongenot, smartengeld, kosten aanschaf camera, een gedeelte van de juridische kosten etc.); 

en

(b)          door de rechter een verbod te laten uitspreken op - kort gezegd - het veroorzaken van onrechtmatige hinder op straffe van verbeurte van een dwangsom.

Van belang om te vermelden is dat relatief onschuldige pesterijen zoals (structureel) hinderlijk staren, achterna lopen, aanspreken, geluid maken etc. ook als onrechtmatig kan worden beschouwd. Doorslaggevend is de stelselmatigheid waarmee dit gebeurt, zo volgt onder meer uit een arrest van het Hof Den Bosch van 20 januari 2015 (vindplaats: ECLI:NL:GHSHE:2015:117).

Voor bovengenoemde opties maakt het niet uit of de overlast veroorzakende buur eigenaar dan wel huurder is. Indien de overlast veroorzakende buur huurder is, dan is het ook mogelijk om de verhuurder van de overlastveroorzaker aan te spreken en via een civielrechtelijke procedure (proberen) af te dwingen dat de huurovereenkomst wordt ontbonden en dat de overlast veroorzakende buur zijn huurwoning moet verlaten (ontruiming).

Heeft nu naar aanleiding van dit blog vragen of heeft u (juridische) hulp nodig in uw zaak, dan kunt u contact opnemen met Frans Clifford.